Kalendarium Stanisławowa


1361 – Pierwsze wzmianki o osadzie leśnej Cisek, należącej do szlacheckiej rodziny z rodu Kościeszów z Łowczewa.

Pocz. XV w. – Cisek przechodzi drogą zamiany na własność Janusza I księcia mazowieckiego.

1418 XII 30 – Książe Janusz I przenosi wieś Cisek na prawo chełmińskie. Sołtys otrzymuje cztery łany ziemi pod uprawę. Prawdopodobnie w tym czasie powstaje dwór myśliwski i przydrożne targowisko.

1473 – Cisek miał własną parafię i młyn rudny.

1489  – Altaria św. Stanisława w kolegiacie warszawskiej otrzymała uposażenie dziesięcinami ze wsi Cisek.

1503 IV 12  – Papież Aleksander IV potwierdza nadanie dziesięcin ze wsi Cisek dla altarii św. Stanisława w kolegiacie warszawskiej.

1523 V 2  – Książęta mazowieccy Stanisław i Janusz III nadali wsi Cisek (Cissek, Ciszek, Cisów) prawa miejskie chełmińskie i zmienili nazwę na Stanisławów. Miasto otrzymało ponadto prawo do samorządu, łaźni, postrzygalni sukna i wagę, z których czerpano dochody oraz prawo do trzech jarmarków rocznie.

1524 V 8 – Książęta Stanisław i Janusz przeznaczyli 5 włók ziemi w Stanisławowie na uposażenie parafii i zwrócili się do biskupa płockiego Rafała Leszczyńskiego o  jej erygowanie.

1524 VIII 8 – Zmarł książę mazowiecki Stanisław.

1525 X 6 – Biskup płocki Rafał Leszczyński podpisał w Pułtusku akt erekcyjny nowej parafii Stanisławów. Nowa parafia posiadała kościół drewniany.

1526 III 10  – Zmarł książę mazowiecki Janusz III.

1530 – Budowa nowego murowanego kościoła w Stanisławowie pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Stanisława. Stary drewniany kościół staje się kościołem – szpitalem.

1533  – Potwierdzenie przywileju erekcyjnego i praw dla miasta Stanisławowa przez króla Zygmunta Augusta.

1536 XI – Przy parafii znajduje się szkoła. Rektorem szkoły jest Jan Szymakowski nazywany magistrem.

1542 – Król Zygmunt Stary nadaje proboszczowi stanisławowskiemu 10 łanów gruntu we wsi Chojny alias Czarna w zamian za 5 łanów gruntu w Stanisławowie należących do kościoła stanisławowskiego.

1545 III 11 – Stanisławów i 10 innych miast mazowieckich przechodzi pod zarząd królowej Bony po zrzeczeniu się dóbr małopolskich, które były zabezpieczeniem jej posagu. W tym czasie powstał kompleks zabudowań dworskich tworząc okazałą rezydencję. Były tu: drewniany dwór dwukondygnacyjny na murowanym podpiwniczeniu, browar, wozownia,  lamus z piwnicą oraz budynki gospodarcze: stodoła i stajnia.

1557 – Stanisławów staje się siedzibą starosty nie grodzkiego, czyli dzierżawcy dóbr królewskich. Dzierżawcą Stanisławowa i okolicznych wsi zostaje biskup płocki Andrzej Noskowski i jego bratankowie Andrzej i Florian.

1559 IX 6 – Biskup płocki Andrzej Noskowski podpisał dokument erekcyjny dla samodzielnego szpitala.

1564/65  –  Stanisławów liczył „416 domów pustych, osiadłych i siedlisk niezabudowanych”.  W mieście było 263 rzemieślników: 90 piekarzy, 33 kołodziejów, 33 szewców, 26 prasołów  (kupców solnych), 15 zdunów, 11 kuśnierzy, 10 krawców, 9 włókienników, 6 kowali, 6 kramarzy, 4 bednarzy, 3 stolarzy, 3 ślusarzy, 2 rymarzy, 2 siodlarzy, 2 iglarzy, 1 paśnik, 1 szklarz, 1 czapnik oraz 79 piwowarów. Do Stanisławowa należało 8 młynów: Ptak, Pieczonka, Serwatka, Krupa, Czeszek, Biernat, Suchy, młyn na Osownicy.

1569 – W Stanisławowie było 491 „domów wszystkich i siedlisk niezabudowanych”

1570 XII 26 – Król Zygmunt August nadaje przywileje dla mieszczan stanisławowskich na wolny wyrąb drzewa i wypas bydła w okolicznych lasach oraz  zmniejszył ich powinności wobec starostów.

1576 XI 10  – Biskup Piotr Myszkowski i Stanisław Brzozowski (kanonik płocki i pułtuski) erygowali w kościele stanisławowskim altarię Matki Bożej.

1578 II 13  – Król Stefan Batory potwierdził przywilej erekcyjny i prawa miasta Stanisławowa.

1591 III 16 – Potwierdzenie przywileju erekcyjnego i praw miasta Stanisławowa przez króla Zygmunta III Wazę.

1609  – Szpital św. Ducha w Stanisławowie posiadał murowany kościół o sześciu oknach z jednym murowanym ołtarzem. Obok kościoła znajdował się budynek szpitalny, który był schronieniem dla sześciu ubogich. Obok było  mieszkanie proboszcza. Proboszczem był ks. Jan Przybyszewita z Przybyszewa.

1625 – Kościół był restaurowany i wyposażony kosztem ks. Wardackiego proboszcza Stanisławowa.

1633 V 6 – Król Władysław IV nadał przywilej cechowi garncarskiemu.

1634 –  Jędrzej Święcicki w dziele „Topografia, czyli opis Mazowsza”, pisze: „Po drugiej stronie Wisły ziemia warszawska rozciąga się szerzej, obejmuje liche mieściny Okuniew i Stanisławów. Ostatni jest dobrze zaludniony …” i dalej: „Przed niedawnymi czasy okolica ta lasem była porosła, teraz zaś, uprawiana obficie wydaje zboże”.

1650 VIII 3 – Król Jan Kazimierz zatwierdził dotychczasowe przywileje dla miasta Stanisławowa.

1651 – Biskup płocki Karol Ferdynand Waza inkorporował probostwo szpitalne parafii stanisławowskiej. Szpital utracił swoją niezależność.

1655/57  – Potop szwedzki, zniszczenie i upadek gospodarczy miasta. Stanisławów spada do rzędu wsi.

1658 – Epidemia – pomór.

1660 – Stanisławów liczył 40 domów, 5 rzemieślników, 2 piwowarów oraz około 200 mieszkańców. Posiadał 2 młyny.

1665/67 – Starosta stanisławowski Samuel Lipski swoim kosztem zbudował pierwszy kościół w Sulejowie.

1677  – Za sprawą Stanisława Skarczewskiego kasztelana wojnickiego, starosty stanisławowskiego, nastąpiła ponowna lokacja miasta. Na podstawie konstytucji z tegoż roku Stanisławów został zwolniony od wszelkich podatków publicznych i przychodów żołnierskich na lat 6.

1681  – Ksiądz Paweł Czaplica, altarysta i kapelan warszawski, zbudował szpital. Był to budynek drewniany z boczną komorą i obrazem św. Łazarza.

1695 – Stanisławów liczył 65 domów. Burmistrzem miasta był Mateusz Araźnik.

Bakałarzem w szkole był Mikołaj Franciszek Sąkalski. Budynek szkolny to skromna chata pokryta gontami z sienią i komorą. Przy szkole był ogród warzywny.

1703 – Król August II wydaje dokument, w którym uwalnia mieszkańców Stanisławowa od wypraw pospolitego ruszenia.

1705/06 zima – Pod wodzą Karola XII, w marszu na Grodno, przechodzą przez Stanisławów wojska szwedzkie.

1712 VII – Miasto przeżywa oblężenie z powodu chroniących się tu stronników Stanisława Leszczyńskiego. Oblężenie powoduję częściowe zniszczenie Stanisławowa.

1723 I 09 – Król August II potwierdza przywileje dla miasta Stanisławowa, nadaje mu dwa nowe jarmarki.

1746 XI 09 – Król August III potwierdza przywileje dla miasta Stanisławowa.

1762 – Dzierżawcą starostwa stanisławowskiego oraz wójtostwa w Stanisławowie zostaje Jan Czarniecki herbu Prus II (potomek Stefana Czarnieckiego).

1775 – Józef Szeptycki podkomorzy królewski zostaje dzierżawcą starostwa stanisławowskiego. Miasto liczyło 75 domów.

1779 XI 02 – Król August Poniatowski potwierdza prawa miasta Stanisławowa.

1781  – Franciszek Xawery Woyna, generał – major w wojsku koronnym, zostaje starostą Stanisławowa.

1783 VII 25 – Król Stanisław August Poniatowski zatrzymuje się we dworze w Stanisławowie w drodze powrotnej z Siedlec do Warszawy.

1789  – Nowym starostą stanisławowskim zostaje Aleksander Koszutski. W Stanisławowie  jest 100 domów.

1789 XII  – Dwaj mieszczanie stanisławowscy Łukasz Skuziński i Michał Gostyński uczestniczą w „czarnej procesji”, jako przedstawiciele Stanisławowa podpisują memoriał do króla w sprawie ustawy o miastach. W procesji biorą udział przedstawiciele 13 miast mazowieckich.

1794 X 24/25 – Wojska rosyjskie, dowodzone przez generała Suworowa, w drodze do Warszawy zajmują Stanisławów. Nieprzyjaciel niszczy browar, karczmę starościńską, mienie kościelne i uprowadza inwentarz żywy.

1795  – Stanisławów w zaborze austriackim, parafia stanisławowska zostaje przypisana do diecezji lubelskiej, dekanatu liwskiego.

1810 II 24  – Utworzono powiat stanisławowski.

1810 – Stanisławów liczył 735 mieszkańców.

1811 – Dzierżawcą dóbr stanisławowskich jest Jakub Filipkowski.

1812 IV  – Przemarsz armii napoleońskiej w kierunku Moskwy.

1812 XII – Przez teren Stanisławowa powracają resztki rozbitej armii napoleońskiej.

1813/16 – Budowa karczmy starościńskiej.

1816 I 16  – Stanisławów zostaje wybrany na siedzibę obwodu stanisławowskiego.

1816 VII 06 – Siedziba obwodu stanisławowskiego zostaje przeniesiona do Mińska.

1819 I 01 – Parafia Stanisławów zostaje włączona do Archidiecezji Warszawskiej, jest ośrodkiem dekanatu stanisławowskiego.

1819  – Zbudowana została dzwonnica (istniejąca obecnie).

1820 – Stanisławów liczył 655 mieszkańców. Burmistrzem miasta był Nikodem Jankowski.

1826  – Przebudowa kościoła stanisławowskiego. (Skrócenie nawy, obniżenie korony murów, odwrócenie prezbiterium ze wschodu na zachód oraz rozebranie sklepień). Dzierżawcą dóbr stanisławowskich jest Kazimierz Meyer.

1830 – Stanisławów liczył 806 mieszkańców i 103 domy.

1830 XII 06   – Po wybuchu powstania listopadowego w rejon Stanisławowa skierowano brygadę pułkownika Bogusławskiego, 4 bataliony i  12 batalionów artylerii kompanii lekkiej z 3 działami.

1831 I 25 – Odbyło się posiedzenie połączonych Izb Sejmowych, na którym to zdetronizowano  z tronu polskiego cara Mikołaja I. Akt ten podpisany został przez 188 senatorów, posłów, deputowanych i biskupów Królestwa Polskiego. 136 podpis w kolejności złożył Świniarski Szczepan, poseł stanisławowski z województwa mazowieckiego. 137 podpis złożył Jezierski hrabia Stanisław poseł siennicki. 154 podpis złożył Czarnocki Xawery deputowany stanisławowski z woj. mazowieckiego.

1831 III  Koncentracja wojsk rosyjskich w okolicy Stanisławowa w marszu na Warszawę.

1831 IV  01 – Z Mińska przez Stanisławów, Dobre ku rzece Liwiec posuwał się gen. Dembiński biorąc po drodze licznych jeńców rosyjskich. W Stanisławowie Dembiński wziął 30 jeńców i różne zapasy.

1831 IV 26 – Potyczka korpusu Umińskiego z carskimi Kozakami na trakcie do Okuniewa. Polacy gonili Kozaków półtorej mili, aż za Stanisławów i wzięli do niewoli 85 Rosjan.

1834 – Burmistrzem miasta Stanisławowa jest Józef Krubski.

1837 III 07 – Ukazem carskim zostaje powołana gubernia mazowiecka.

1842 X 11 – Ukazem carskim zostaje powołany powiat stanisławowski z siedzibą w Mińsku.

1843 – Burmistrzem miasta Stanisławowa jest W. Krubski.

1844 – W rynku zostaje wybudowana karczma miejska – zajazd (obecnie GOK).

1844/45 – W połowie lat czterdziestych stacjonuje w Stanisławowie 7 pułk piechoty księcia Wołchońskiego.

1845 I 01 – Stanisławów w guberni warszawskiej (zmiana nazwy z mazowieckiej na warszawską).

1849  – Naczelnikiem powiatu stanisławowskiego jest Aleksander Czujkow.

1858 – Stanisławów liczył 983 mieszkańców, w tym 203 Żydów.

1861 – Dzierżawcą folwarku stanisławowskiego jest Leopold Talma.

1863/64 – Mieszkańcy Stanisławowa biorą czynny udział w powstaniu styczniowym. Wielu z nich walczy w oddziałach ks. Stanisława Brzóski i Józefa Jankowskiego.

1864 I  – Rosyjski generał Maniukin przystępuje do ostatecznej likwidacji powstania. Podzielił wojska siedleckiego oddziału wojennego na osiem mniejszych. Do Stanisławowa skierowano cztery kompanie estlandzkiego pułku piechoty i dwudziestu pięciu kozaków z trzeciej sotni dońskiego pułku kozaków nr 34.

1865  – Stanisławów liczy 1241 mieszkańców.

1866  – W Stanisławowie  jest 101 domów.

1866 XII 31 – Likwidacja powiatu stanisławowskiego, zostaje utworzony powiat nowomiński (obecnie miński).

1869 VI 01 – Ukazem carskim Stanisławów traci prawa miejskie, staje się osadą gminną. Właścicielem folwarku stanisławowskiego jest Ludwik Liebert.

1880  – Dokonano odnowienia kościoła, głównie wnętrza.

1887 – Właścicielem folwarku stanisławowskiego jest Alojzy Prądzyński.

1896 – Sekcja Drobnego Przemysłu z Warszawy założyła w Stanisławowie w budynku gminnym (dzisiejszy GOK) formalną szkołę tkactwa, do której na naukę schodzili się włościanie z okolic Stanisławowa. Szkołę ukończyło 24 wykształconych uczniów.

1896/97  – Budowa nadnarwiańskiej linii kolejowej Tłuszcz – Pilawa. W Kątach Ciopan zlokalizowano przystanek  „Stanisławów”.

1897  – Stanisławów liczy 2063 mieszkańców (w tym 601 Żydów ). Właścicielem  apteki  w Stanisławowie jest Marek Rembertowski.

1902 – Stanisławów liczył 202 domy.

1905 II 28   – Rozpoczął się strajk w szkole w Stanisławowie. Dzieci podarły książki  rosyjskie, a uczeń Stefan Sasim scyzorykiem pociął portret cara Mikołaja II.

1905 II 28/III 1 – W nocy pozrywano tablice z godłami carskimi z urzędu gminnego, sądu i szkoły.

1905 III 01 – Odbyło się zebranie gminne, zwołane przez organizację PPS. Na zebraniu  przyjęto uchwałę, w której żądano wprowadzenia języka polskiego jako urzędowego do szkoły i gminy oraz zmiany nauczyciela. W razie nie spełnienia żądań, postanowiono nie płacić podatków. Protokół podpisało ponad 200 osób.

1905 V 01  – Organizacja PPS zorganizowała pochód w Stanisławowie. Śpiewano pieśni rewolucyjne i patriotyczne. Wznoszono okrzyki: „Niech się święci 1 maja”, „Precz z caratem”, „Żądamy niepodległości”.

1905 V 03  – Odbył się pochód w Stanisławowie. W tym dniu na czele pochodu unosił się biało-czerwony sztandar. Śpiewano Mazurka Dąbrowskiego, Boże coś Polskę, Witaj majowa jutrzenko i inne pieśni patriotyczne.

1905 VI – Na początku czerwca partia Bund zorganizowała manifestację żydowskiej biedoty. Szli w pochodzie niosąc czerwony sztandar i śpiewali rewolucyjne pieśni. Przechodząc koło domów największych wyzyskiwaczy, wybijali szyby w oknach.

1905 XI 05 – Manifestacja, na której śpiewano: „Boże coś Polskę”, niesiono sztandar z białym orłem.

1905 XI 24 – Zebranie mieszkańców Stanisławowa, na którym żądano między innymi: zniesienia stanu wojennego, zwolnienia więźniów politycznych, wprowadzenia języka polskiego do szkoły i urzędu gminnego. Głównym organizatorem wystąpień w Stanisławowie był nauczyciel Jan Rytel.

1906 IV 30/V 01 – W nocy porozwieszano  czerwone sztandary: na Urzędzie  Gminy, na szkole,  sądzie i na kilku wysokich topolach.

1906 V 01  – O godzinie 8.00 uformował się pochód z czerwonym sztandarem i przeszedł ze śpiewem pieśni rewolucyjnych ulicami Stanisławowa. Wznoszono okrzyki: „Precz z caratem”, „Niech się święci 1 maja”. Po przemówieniu przedstawiciela PPS, ludzie rozeszli się.

1906 V 03  – Odbył się pochód zorganizowany przez Endecję. Nad nim powiewał biało-czerwony sztandar, śpiewano pieśni patriotyczne. Wznoszono okrzyki: „Niech się święci 3 maja”. Na zakończenie wygłoszone zostało krótkie przemówienie, po którym pochód został rozwiązany.

1906 VII  – Pod koniec lipca odbył się wiec na dworskich sadzawkach zorganizowany przez miejscową organizację PPS.

1906 IX –  W połowie września organizacja PPS przeprowadziła napad na państwowy sklep monopolowy w Stanisławowie, znajdujący się w Rynku. Zabrano z  kasy sklepowej pieniądze na potrzeby organizacji. Skrzynki, w których były butelki z wódką i spirytusem wyniesiono na podwórko, a tam potłuczono je kijami. W akcji uczestniczyli: Adolf Tacikowski – zesłany na Syberię. Jan Pietrzyk, Jan Szuba, Roch Zdanowicz i Świerczyński, którzy przed carskimi represjami emigrowali do Stanów Zjednoczonych.

1906 – Odnowienie murów zewnętrznych kościoła stanisławowskiego, założono Kółko Rolnicze „Stanisławów”. Prezes Alojzy Prądzyński, sekretarz Żelazowski, skarbnik Władysław Kowalczyk. (W 1918 zostało przeniesione do Ładzynia).

1906 XII 06 – Notyfikowano koło Polskiej Macierzy Szkolnej w Stanisławowie. Przewodniczącym został ksiądz Bolesław Ziemnicki, sekretarzem Wincenty Koszutowski, członków było 102, wspierających 52. Założono bibliotekę liczącą 400 książek. Polska Macierz Szkolna została rozwiązana ukazem carskim w 1907 roku.

1910  – Stanisławów liczył 2391 mieszkańców i 206 domów.

1915/19  – Kilkakrotnie przyjeżdżał do Stanisławowa (do swej rodziny) jako chłopiec pisarz Zbigniew Uniłowski. Powraca on do swych wspomnień w książce „Dwadzieścia lat życia”.

1917 II 04 – Założono koło Polskiej Macierzy Szkolnej im. Henryka Sienkiewicza w Stanisławowie w składzie 35 osób i 17 wspierających pod przewodnictwem ks. Bolesława Ziemnickiego.

1917 IV  – Komendą lokalną Polskiej Organizacji Wojskowej nr 8 w Stanisławowie  dowodzi Bolesław Borucki ps. Sasim.

1918 XI  – Odzyskanie niepodległości.  Na rynku stanisławowskim  zasadzono „drzewa wolności”, cztery białe topole. Do dziś przetrwała tylko jedna.

1919 VIII 15 – Zorganizowana została OSP w Stanisławowie. Skład zarządu: Wincenty Koszutowski – prezes, Stanisław Pawłowski – naczelnik, Antoni Śpiewak – zastępca naczelnika, Jan Zdanowicz – skarbnik, Stefan Tacikowski – gospodarz, Władysław Wojdyna – sekretarz.

1920 VIII 13 – Zajęcie Stanisławowa przez wojska sowieckie.

1920 VIII 18 – Wojska sowieckie opuszczają Stanisławów.

1921 – Stanisławów liczył 2078 mieszkańców.

1922  – Instytucje i organizacje w Stanisławowie: Wójt – Ignacy Araszkiewicz,  sekretarz – Henryk Kończak, Gmina Wyznaniowa Żydowska, 6-klasowa Szkoła Powszechna – kierownik Maria Koszutowska. Spółdzielnia Stowarzyszenia Spożywców – prezes Stefan Tacikowski, Towarzystwo Pożyczkowo-Oszczędnościowe – prezes Wincenty Koszutowski. Związek Strzelecki – prezes A. Użyczyn. Towarzystwo Straży Ogniowej – Ochotnicze – prezes Wincenty Koszutowski. Podkomitet Pomocy  Dzieciom – prezes Stanisław Pawłowski. Koło Młodzieży Wiejskiej – prezes W. Użyczynówna. Felczer – Edmund Lewandowski. Apteka – Stanisław Pawłowski. Telefon i posterunek Policji. Zakłady przemysłowo-handlowe: Wincenty Koszutowski – zakład tkacki, Feldman Lejbka – olejarnia, Bromberg Srul – olejarnia.

1923/24 – Ognisko Związku Nauczycieli Polskich w Stanisławowie liczyło 8 członków.

1924 – Z funduszy społecznych wybudowana została remiza strażacka. Budynek murowany z dwupiętrową wieżą, cały kryty blachą.

1927 – Komendantem posterunku Policji Państwowej w Stanisławowie był F. Strejczyk.

1930 V 04 – Uroczyste odsłonięcie pomnika ku czci powstańców 1863 roku w Gołębiowiźnie, ufundowanego przez parafian Stanisławowskich.

1931  – Stanisławów liczył 2237 mieszkańców.

1934 VI  – Oberwanie chmury nad Stanisławowem.

1936 X 28 – Pożar na ulicy Radzymińskiej, spłonęło 5 stodół.

1937  –  Rozpoczęcie budowy nowego budynku szkolnego.

1937 X 12  – Strajk w powiecie nauczycieli należących do Związku Nauczycieli Polskich. Organizatorami strajku szkolnego w Stanisławowie byli: Stanisław Witkowski i Władysław Cudny.

1938 VIII 15 – Odsłonięto pomnik poświęcony poległym mieszkańcom Stanisławowa w walkach o niepodległość ojczyzny w latach 1914 – 1920.

1938 XII 15 – Otwarto Ośrodek Zdrowia w Stanisławowie im. Adama Skwarczyńskiego.

1939 IX 01  – Wybuch wojny.

1939 IX 11 – Do folwarku Poręby Leśne koło Stanisławowa, gdzie znajdował się sztab Mazowieckiej Brygady Kawalerii, przybył dowódca Armii Modlin gen. Przedrzymirski. Dowódca MBK płk. Korcz zorientował go w aktualnej sytuacji  brygady, po czym generał Przedrzymirski odjechał do sztabu gen. Kowalskiego w Jakubowie.

1939 IX 12 – Niemcy zajęli Stanisławów.

1939 X 07  – Przybyła z Warszawy 46 Dywizja Piechoty Wermachtu i rozlokowała się w Mińsku Maz. oraz w Kałuszynie, Liwie i Stanisławowie.

1939 IX-XII – Początki ruchu konspiracyjnego w Stanisławowie i okolicy.

1940 I – W Stanisławowie powstało tajne gimnazjum w domu Stanisława Witkowskiego, kierownika szkoły powszechnej w Stanisławowie. Kierownikiem tajnego nauczania był Mieczysław Ługowski.

1940 I/III – W ośrodku zdrowia w Stanisławowie zorganizowano tajny kurs sanitarny  dla dziewcząt.  Zajęcia prowadził dr Zygmunt Kwieciński.

1940 – W połowie roku pojawiły się na budynkach w Stanisławowie plakaty „Polska Żyje i żyć będzie”

1942 IX – W końcu września Niemcy wywieźli ze Stanisławowa do Treblinki ponad 400 Żydów.

1943 III 16 – Oddział Armii Ludowej z Mińska Mazowieckiego rozbił w Stanisławowie posterunek policji granatowej, spalił dokumenty urzędu gminnego, zniszczył centralę telefoniczną.

1943 V 31 – Akcja oddziału AK na Urząd Gminy w Stanisławowie . Zniszczono dokumenty  gminne. Akcją dowodził por. Wiktor Leszczyński ps. „Ostoja”.

1943 IX 16/17 – Przyjęto dwóch cichociemnych na placówce zrzutowej „Obraz” w rejonie Porąb Leśnych.

1944 II 09 – Akcja na wysłanników Arbeitsamtu z Mińska Mazowieckiego, którzy przyjechali do Stanisławowa, aby sporządzić listy ludzi, którzy mieli jechać na roboty do Niemiec.  Niemcy zostali zaalarmowani przypadkowym strzałem ze strony atakujących. Zdążyli schronić się do piwnicy. Podczas strzelaniny zginął Stefan Żaczek „Bimber” z Pustelnika, a Stanisław Kopacz  „Wilga” został ranny.

1944 II 20 – Łapanka w Stanisławowie. Niemcy wywieźli na roboty do Rzeszy ponad 200 osób. 10 osób aresztowano i wywieziono na Pawiak.

1944 III – „Wyrwa” i „Grzmot” wykonali wyrok śmierci na konfidencie niemieckim Janie Szalatym.

1944 IV 16/17 – Na zrzutowisku „Obraz” w Porębach Leśnych przyjęto czterech skoczków i zasobniki.

1944 IV 23 – Oddział bojowy pod dowództwem Kazimierza Aniszewskiego „Dęboroga” rozbił w Porębach Leśnych niemiecki posterunek liczący siedmiu żołnierzy. Zdobyto broń, amunicję i umundurowanie.

1944 IV – Wymierzono karę pobicia weterynarzowi Janczewskiemu ze Stanisławowa, za zbyt gorliwe wypełnianie poleceń niemieckich. Wykonawcami byli „Wichura” i „Minos”.

1944 IV 26 – W okolicy Stanisławowa patrol dwuosobowy zastrzelił konfidenta niemieckiego Władysława Kalkowskiego, nauczyciela ze szkoły w Zalesiu. Wyrok wykonał „Wrzos”.

1944 VI 02 – Ścięto kilkanaście słupów i przecięto druty telefoniczne na odcinku Stanisławów – Mińsk Mazowiecki.

1944 VII 08 – Oddział bojowy AK zerwał połączenie telefoniczne z Mińska Mazowieckiego do Stanisławowa. Ścięto kilkanaście słupów i rozbito izolatory.

1944 VII 1/10 – W pierwszej dekadzie lipca miało miejsce formowanie kompanii   por.”Dęba” do akcji „Burza”.

1944 VII 17 – Patrol bojowy AK opanował urząd pocztowy w Stanisławowie.

1944 VII – W trzeciej dekadzie lipca w czasie akcji „Burza” kompania „Dęba” rozbiła kolumnę niemiecką (resztki dywizji „Wikingów”, która przemieszczała się traktem Stanisławów – Okuniew do Warszawy). Rozbrojone zostały dwa konne patrole niemieckie. Odbito tabun koni, około 200 sztuk. Odbito stado krów około 100 sztuk.

1944 VII 30  – Wkroczenie kompani AK porucznika „Dęba” do Stanisławowa.

1944 VII 31 – Defilada  kompanii por. „Dęba” Walentego Sudy na rynku w Stanisławowie. Defiladę przyjmował, wyznaczony przez władze podziemne na starostę powiatu Mińsk Mazowiecki, Władysław Boczkowski, rządca folwarku Stanisławów oraz przedstawiciel Armii Czerwonej i miejscowe władze gminne. Po południu do Stanisławowa niespodziewanie  wkroczyli Niemcy. Kompania „Dęba” pośpiesznie wycofała się z folwarku, w którym kwaterowała. Niemcy natychmiast po zajęciu folwarku zastrzelili Władysława Boczkowskiego, Helenę Boczkowską, rotmistrza 19 pułku ułanów Stanisława Boczkowskiego, Bronisławę Lewicką, dwóch fornali oraz kilka  niezidentyfikowanych osób. Natomiast oddział AK po opuszczeniu Stanisławowa,  udał się ponownie w rejon gajówki w lesie krubskim.

1944 VII 29/VIII 10 – Stanisławów był terenem krwawych walk między oddziałami Armii Radzieckiej a wojskami hitlerowskimi, uparcie broniącymi dostępu do Warszawy. W tym czasie Stanisławów uległ prawie całkowitemu zniszczeniu.

1944 VIII 10 – Wyzwolenie Stanisławowa przez Armię Radziecką.

1944 XI – Przejęcie dóbr ziemskich „Stanisławów” (majątek Anny Prądzyńskiej) przez Skarb Państwa na rzecz reformy rolnej.

1945 II  –  Zorganizowano Oddział Specjalny do obrony przed UB i NKWD. Dowódcą oddziału został Edward Wasilewski „Wichura”.

1945 III 18 – Walka oddziału „Wichury” z UB i NKWD w osadzie Pyrzanówka. W czasie walki  z oddziału zginęli „Wilk” i „Maszt”.

1945 IV/V – „Wyrwa” z „Samborą” z oddziału „Wichury” zaskoczyli milicjantów na posterunku w Stanisławowie  zabierając im broń.

1945 IV – Staraniem księdza proboszcza Franciszka Marciniaka i księdza Bernarda Niesłonego zbudowano kaplicę drewnianą projektu architekta Mariana Benko.

1945 V 20/21 – Rozbicie obozu NKWD w Rembertowie i uwolnienie kilkuset więźniów przez oddział Edwarda Wasilewskiego „Wichury”. Większa część oddziału wraz z  dowódcą pochodziła  ze Stanisławowa i okolic.

1947 – Na fundamentach po spalonej remizie strażackiej zestawiony został drewniany barak poniemiecki. Służył on jako remiza dla OSP Stanisławów.

1951 IV 10 – Przeniesiono z Czarnej do Stanisławowa Gminną Kasę Spółdzielczą.

1951 IX 01 – Oddano do użytku nowy budynek szkolny.

1956 VI 01 – Pożar w Stanisławowie. Płonęły zabudowania przy ulicach: Siedleckiej, Senatorskiej, Krótkiej.

1957/62 – Odbudowa kościoła parafialnego stanisławowskiego.

1958/62 – Odbudowa dawnego zajazdu – karczmy w rynku.

1959 – Powstała Zasadnicza Szkoła Rolnicza.

1961 – Stanisławów liczył 1478 mieszkańców i 234 gospodarstwa rolne.

1964 – Otwarto Klub Rolnika.

1965  – Ukończono budowę Ośrodka Zdrowia. Rozpoczęcie budowy remizy OSP.

1966 IX 01  – Przeniesiono z Brzózego do Stanisławowa Szkołę Przysposobienia  Rolniczego.

1973 – Powstał zakład utylizacji odpadów poubojowych.

1975 – Powstała SKR w Stanisławowie.

1975 VI 30 – Likwidacja powiatu mińsko – mazowieckiego. Stanisławów w województwie siedleckim.

1976 – Rozbudowa budynku szkolnego. Powstał Gminny Ośrodek Kultury.

1976 VIII 26 – Prymas Stefan Wyszyński dokonał konsekracji kościoła stanisławowskiego.

1981 III 21  – Przeprowadzka Banku Spółdzielczego do nowo wybudowanego budynku.

1984  – Przeprowadzono remont Gminnego Ośrodka Kultury.

1985/86  – Wybudowano kaplicę w Kątach Boruczy należącą do parafii  stanisławowskiej.

1988  – Rozpoczęcie budowy Zakładów Mięsnych Stanisławów. Produkcję uruchomiono w listopadzie 1990 roku.

1989 VI 11 – Poświęcenie kaplicy w Kątach Boruczy przez prymasa Józefa Glempa.

1990 V 27 – Reaktywowanie samorządu terytorialnego. Pierwsze demokratyczne wybory samorządowe do rad gmin i miast.

1992  –  Pokrycie kościoła i dzwonnicy blachą miedzianą.

1993  – Odnowione zostało wnętrze kościoła.

1997 IV  – Stanisławów liczył 1268 mieszkańców i 426 domów.

1997 IV 18  – OSP Stanisławów włączona została do Krajowego Systemu Ratownictwa Gaśniczego.

1997 XII 19 – Oddano do użytku stację uzdatniania wody w Sokólu wraz z kilkukilometrową linią wodociągową.

1998 I 30  – Zebranie założycielskie Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Stanisławowskiej.

1998  – Wybudowano linię wodociągową w Stanisławowie.

1998 VIII 22 – Obchody 475 –lecia Stanisławowa. Odbyła się sesja popularno-naukowa poświęcona historii Stanisławowa.

1999 IV – Ukazał się pierwszy numer kwartalnika „Wieści Ziemi Stanisławowskiej”.

2000 – Odnowiono zewnętrzne mury kościoła stanisławowskiego.

2001 VII – Stanisławów liczył 1454 mieszkańców.

2001 VIII 19 – Wmurowanie kamienia węgielnego oraz poświęcenie fundamentów gimnazjum.

2004 VIII  – W sierpniu oddano do użytku rondo wybudowane w Stanisławowie na skrzyżowaniu ulic: Szkolnej i Wołomińskiej.

2004 IX 24  – Uroczyste otwarcie i poświęcenie nowo wybudowanego budynku gimnazjum.

2006-2008  – Remont zabytkowego budynku Gminnego Ośrodka Kultury.

2010 X 19  – Otwarcie oczyszczalni ścieków w Retkowie.